ساختمان گلخانه:در زمان طراحی ساختار گلخانه باید به موارد زیادی توجه کرد.اولین چیزی که در طراحی گلخانه باید در نظر گرفته شود مواد شفاف است.وزن و انعطاف پذیری مواد مورد استفاده در گلخانه می تواند روی طراحی ما اثر بگذارد.عوامل آب و هوایی از قبیل سنگینی بارش برف وباران و همچنین وزش باد و شدت نور آفتاب می تواند روی میزان مقاومتی که می خواهیم در مواد به کار رفته در گلخانه مان وجود داشته باشد و همچنبن طراحی گلخانه ما مؤثر باشد.طراحی گلخانه باید به گونه ای باشدکه وزن تجهیزاتی مانند وسایل حرارتی,آویزهایی برای آویزان کردن سبدها,لامپ های خلأ پرنور که در گلخانه ما آویزان می شوند در تمام ساختمان گلخانه تقسیم شود.در آحر اینکه پهنای گلخانه روی وزن چوب بست و طراحی آن تأثیر می گذارد.هر سازنده گلخانه بنا به تشخیص خود تجهیزات فولادی و چوبی با ضخامت خاص برای ساخت گلخانه مورد استفاده قرار می دهد.چوب بست ها,آبروها و تیرهای کناری ضخامت های گوناگونی از 10,6تا 12فوت ضخامت دارند که همانگونه که گفته شد این ضخامت بستگی به نظر سازنده گلخانه دارد.ضخامت تیرهای سقف و گوشه ها که بین چوب بست ها قرار گرفته اند بستگی به عرض پوشش های شفاف مورد استفاده در گلخانه ها دارد. در مقایسه با پلاستیک های سخت ،در پوشش های شیشه ای تیرها باید بسیار به هم نزدیک تر باشند.دیگر عواملی که یک سازنده گلخانه باید به آن توجه داشته باشد عبارتند از:ضخامت پوشش گالوانیزه روی تجهیزات فولادی,ارتفاع آبراهه.اگرقرار است در گلخانه شما آویزهایی برای سبد و یا تاسیسات هوایی همچون پارچه های سایه بان ویا موانع حرارتی به کار رود باید ارتفاع آبراهه گلخانه تان را کمتر بگیرید.
پوشش گلخانه:پوشش گلخانه موردیست که باید در همان آغاز طراحی گلخانه به آن توجه شود.بنابر نوع گلخانه ای که می سازیم می توانیم از پوشش های گوناگونی استفاده کنیم.گلخانه های Aشکل به هم پیوسته را گلخانه های جوی و پشته ای هم می نامند.برای پوشش گلخانه های A شکل از پوشش هایی از جنس سخت استفاده می شود.تعداد کمی از پلاستیک های ساختارمند سخت, مانند پلی کربنات ها و اکریلیک ها و تعدادی هم از پلاستیک های بدون ساختار سخت,مانند فایبرگلاس و پلی کربنات ها که دارای انعطاف زیادی باشند برای پوشش گلخانه های کوانست(شبه استوانه ای) استفاده می شود.بیشترین پوشش گلخانه های کوانست(شبه استوانه ای) ازجنس پلی اتیلن های نازک است.پوشش های گوناگون گلخانه هر کدام ویژگی هایی دارند که این گوناگونی بسته به نوع مواد نگهدارنده و قیمت این پوشش هاست.در هر صورت نوع پوشش گلخانه ها بسته به نوع طراحی گلخانه است که در اینجا به طور خلاصه به هر کدام از پوشش های گلخانه و کاربرد آنها می پردازیم:
پوشش های نازک پلی اتیلن:پوشش های نازک پلی اتیلن ارزان است و به همین دلیل هم کسانی که آغاز به زدن یک گلخانه می کنند از این پوشش برای گلخانه شان استفاده می کنند.خود ساختمان گلخانه و همچنین پوشش های نازک پلی اتیلنی آن قیمتی ندارد وهزینه نصب آنها هم زیاد نیست.به کار بردن پوشش دو لایه‌ی پلی اتیلنی یه گونه ای که بین دو لایه عایقی از هوا باشد تا 40% از هدررفت گرمای گلخانه در مقایسه با هنگامیکه پوشش یک لایه پلی اتیلن و یا پوشش های شیشه ای وهمچنین فایبرگلاس استفاده کنیم, از هدررفت گرمای گلخانه جلوگیری می کند.پوشش دولابه پلی اتیلنی مقاومت بیشتری در برابر آسیب های تگرگ دارد.
مواد ضد اشعهی موجود بر روی پلی اتیلن های ضد اشعهی فرابنفش می توانند تا سه سال هم روی این پوشش باقی بمانند.البته مواد جدیدتر تا چهار سال هم دوام دارند.در ر صورت لایه های پلی اتیلن هر چند وقت یکبار نیاز به تعویض دارند واین بزرگترین مشکل و عیب این نوع پوشش است.در اصل مشکل در کم بودن عمر پوشش های پلاستیکی است؛هر چه که بیشتر از عمر این لایه ها می گذرد,این لایه ها آسیب پذیرتر می شوند و زودتر پاره می شوند.معمولاً بیشتر گلخانه هایی که به صورت جندتایی ساخته می شوند از آهن و گالوانیزه ساخته می شوند.برای به هم وصل کردن سقف این گلخانه ها می توان از تکیه گاه های افقی به هم پیوسته استفاده کرد.به دلیل ساختار و طبیعت موقتی پلی اتیلن هزینه های مربوط به بیمه می تواند از هزینه خود این مواد بیشتر باشد.
پلاستیک های سخت:پلاستیک های سخت شامل فایبرگلاس های موج دار و صاف,اکریلیک های ساختمانی و پلی کربنات های موج دار وساختمانی هستند.موج دار بودن فایبرگلاس ها برای افزایش میزان مقاومت آنهاست.در هر صورت عیب بزرگ این نوع فایبرگلاس سطح بیشتر آن در مقایسه با نوع صاف آن است,که باعث هدر رفت بیشتر گرما می شود.پوشش های بیرونی نیاز به این دارند که بوسیله‌ی مواد ضد اشعهی فرابنفش پوشانده شوند تا از زرد شدن رزین های اکریلیکی که در ساختمان این لایه ها به کار رفته جلوگیری کند.ممکن است تگرگ,ساینده های گوناگون,آلودگی هوا,گرد و غبار و یا دیگر آلاینده ها باعث خرابیلایه ها شوند و یا حتی باعث نرسیدن نور به داخل گلخانه شوند.بیشتر فایبرگلاس ها این ضمانت را دارند که در 10 سال اول استفاده, تا 80% نور خورشید را از خود عبور دهند و در 20 اسال اول استفاده هم این تضمین را دارند که بافت این پلاستیک ها آسیبی نبیند.بزرگترین ایراد پوشش های فایبر گلاس در زود آتش گرفتن این پوشش هاست و این هم به علت استفاده از رزین های اکریلیکی در ساختمان آنهاست و این موضوع باعث افزایش هزینه های مربوط به بیمه در این نوع پوشش می شود و به همین دلیل استفاده از این نوع پوشش ها در گلخانه هایی که حالت آموزشی دارند توصیه نمی شود.
اکریلیک های ساختمانی و پلی کربنات ها از لحاظ ویژگی ها بسیار شبیه یکدیگر هستند.پلاستیک های ساختارمند سخت به صورت دو لایه هستند و برای استحکام بیشتر,این لایه ها را به صورت دندانه ای می سازند و این دنده دنده ساختن باعث می شود که منفذی که میان دو لایه ایجاد می شود که هدررفت گرما به کمترین میزان برسد.ضخامت این صفحات 16-6میلیمتر است و گلخانه دارها به این نتیجه رسیده اند که صفحات 16میلیمتری تا 50% از هدررفت گرما جلوگیری می کند و صفحات 6 میلیمتری هم تا 30% از هدررفت گرما جلوگیری می کند.صفحات پلی کربناتی در برابر تگرگ بسیار مقاومتر از صفحات پلی اکریلیکی هستند.بعضی از این صفحات تا 5 سال در برابر آسیب های تگرگ گارانتی دارند.صفحات اکریلیکی آتش گیر هستند,در حالیکه صفحات پلی کربنات این گونه نیستند.هم صفحات پلی کربنات و هم صفحات اکریلیکی به رنگ برنزه در دسترس است که این موضوع باعث می شود که از شدت نور آفتاب جلوگیری کند و این نوع صفحات می توانند در جاهایی کاربرد داشته باشند که کم بودن شدت نور خورشید یک برتری به شمار می آید,برای نمونه در گلخانه هایی که می خواهند فراورده هایشان را به صورت خرده فروشی عرضه کنند,در جای عرضه فراورده ها می توان این گونه صفحات را به کار برد.پلاستیک های سخت پلی کربناتی به صورت دندانه ای هم موجود هستند که باعث انتقال نور بیشتری نسبت به پلی کربنات های دارای ساختار می شوند, و از نظر هدررفت گرما هم همانند فایبرگلاس های دندانه ای هستند.اکریلیک ها و صفحات پلی کربناتی ساختارمند و صفحات پلی کربنی دندانه ای نازکتر برای گلخانه های کوانست(شبه استوانه ای) و گلخانه های A شکل مناسب هستند.با توجه به اینکه پهنای این گونه صفحات 72-48 اینچ است,برای ساخت گلخانه تعداد صفحات کمتری از این پلاستیک های سخت مورد نیاز است و به همین دلیل هم هزینه های مربوط به نصب این صفحات تا اندازه زیادی کاهش می یابد,ولی در هر حال قیمت این گونه پوشش ها در برابر قیمت پوشش های پلی اتیلنی دولایه,بسیار بالاست و قیمت این گونه پوشش ها را می توان با قیمت شیشه مقایسه کرد.
شیشه:بزرگترین برتری پوشش شیشه ای در مقایسه با دیگر پوشش های گلخانه,عبور بسیار عالی نور خورشید از شیشه است,همچنین پوشش های شیشه ای دارای عمر زیادی هستند.پایداری بسیار عالی پوشش های شیشه ای باعث نگهداری هرچه بهتر گیاهان در شرایط نامساعد محیطی می گردد,برای مثال یک گلخانه با پوشش دولایهی پلی اتیلنی با بارش یک برف سنگین ممکن است فرو بریزد.
شییشه های سحت به خوبی در برابر بارش تگرگ ایستادگی می کنند.بزرگترین عیب های پوشش های شیشه ای عبارت از هدررفت گرمای زیاد و هزینه اولیه خرید تجهیزات و نصب آنها است,برای نمونه اندازه‌ی چارچوب های مورد استفاده در پوشش های شیشه ای39*65اینچ است,پس می بینید که این چارچوب ها باریک تر از چارچوب های مورد استفاده در پلاستیک های سخت هستند,و به علت سنگین بودن شیشه, در پوشش های شیشه ای به تجهیزات محافظ و نگهدارنده‌ی بیشتری در مقایسه با دیگر پوشش ها نیازمندیم,بنابراین به کار بردن پوشش شیشه ای گران از دیگر پوشش هاست.
توافقی کلی در مورد نوع پوشش گلخانه ها:
سقف گلخانه ها:سقف گلخانه تان را با پوشش دولایهی پلی اتیلن بپوشانید.پوشش سقف گلخانه بیشترین تماس را با محیط اطراف در مقایسه با دیگر قسمت های گلخانه دارد.پوشاندن سقف گلخانه با پوشش دولایهی پلی اتیلن می تواند تا مقدار زیادی از هدررفت گرما جلوگیری کند.
ویژگی های جای مناسب برای گلخانه:بعد از در نظر گرفتن نوع فروش و مشتریانتان,باید به ویژگی های دیگر جایی که انتخاب کرده اید هم توجه داشته باشید,این ویژگی ها عبارت از نزدیکی به امکاناتی مثل گاز و برق,نزدیکی به منابع آب با کیفیت مناسب,دسترسی به نیروی کار ارزان,موقعیت گلخانه,توپوگرافی محل و وجود بادشکن هاست که بطور خلاصه به آنها می پردازیم:
نزدیکی به امکانات:یک گلخانه به امکاناتی مانند برق و گاز نیازمند است و همانطور که می دانید هزینه‌ی کشیدن خطوط برق و گاز,گران است.جایی که دسترسی هب امکاناتی مانند گاز و برق دارد,بسیار با ارزش تر از مکانی با شرایط مشابه است که این امکانات را ندارد.در هر صورت بررسی کنید و امکان آوردن امکانات گوناگون به گلخانه تان را بررسی کنید.
منایع آب و کیفیت آنها: یک ایکر گلخانه هر ساله به 6acre-feetآب نیازمند است(هر ایکر برابر با 4047مترمربع است).منابع آب شامل چشمه ها,دریاچه ها,ومنابع و امکانات شهری هستند.آب چشمه هایی با آب کم را می توان بوسیله پمپ کردن درون تانک های و حوض های آب ذخیره کرد وسپس در مدت طولانی از این آب استفاده کرد.البته هر آبی برای آبیاری گلخانه مناسب نیست و پپش از اینکه هر آبی برای آبیاری گلخانه استفاده شود باید آنرا در آزمایشگاه های کیفیت آب بررسی کرد و میزان مواد گوناگون موجود دراین آب را سنجید.آزمایشگا های دولتی و محلی آزمایش آب,میزان سدیم و آهن و مشکلات PH آب, را اعلام نمی کند,مشکلاتی که باید پیش از آبیاری گیاهان آن را مشخص کرد.ممکن است نیاز باشدآب دریاچه ها را بوسیله گندزدایی کرد تا جلبک ها و میکروارگانیسم هایی ازبین برنده ریشه گیاهان را ریشه کن کنند.
نیروی کار:اداره کردن گلخانه کاریست که به نیروی کار نیاز دارد.ممکن است نیروی کار متخصص به راحتی پیدا نشود,بنابراین مطمئن شوید که استفاده همزمان از نیروهای کار متخصص و غیر متخصص به صورت فصلی به شما کمک خواهد کرد.باید فاصله‌ی نیروی کار شما تا گلخانه حداکثر20دقیقه باشد.اوج نیروی کار در بسیاری گلخانه ها از فوربه تا ژوئن است.بکوشید تا نیروهای متخصص را به سوی خود بکشید به عنوان مثال می توانید برای آنها حقوق بازنشستگی و از کار افتادگی تعیین کنید.شما می توانید نیروی انسانی مورد نیاز خود را با به کار بردن روش هایی,برای نمونه استفاده از سیستم آبیاری خودکار,تنظیم کامپیوتری گرما و سرما,استفاده از بذرکارها و نشاکارهای اتوماتیک کاهش دهید.این کارها علیرغم هزینه اولیه‌ی زیاد,باعث می شود که از نیروی کار بهتر و دائمی استفاده کنید و میزان محصول بیشتری تولید کنید.یکی از مواردی که در طراحی و انتخاب جای گلخانه باید در نظر گرفته شود این است که این موار باید طوری در نظر گرفته شود که حمل ونقل مواد و وسایل مورد نیاز به داخل گلخانه و همچنین بیرون بردن فراورده ها به محل فروش و عرضه به کمترین نیروی کار نیاز داشته باشد.ممکن است با طراحی نا مناسب گلخانه و همچنین انتخاب جای نامناسب برای گلخانه باعث شود که تا75%نیروی کار برای کارهایی غیر از کار گلخانه صرف شود.
موقعیت گلخانه:گلخانه باید طوری باشد که از زمستان و سایه‌ی درختان در تابستان در امان باشد.مطمئن شوید که شما برای گسترش گلخانه تان فضای کافی دارید,در صورت امکان گلخانه های به هم پیوسته را به صورت شمال به جنوب بسازید تا بتوانید از حداکثر نور خورشید در طول روز استفاده کنید.گلخانه های تکی را می توانید در جهت شرق به غرب بسازید.فن های تهویه را باید طوری بسازید که بادهای تابستانی در کار آن اختلال ایجاد نکند.
گلخانه شما باید به گونه ای باشد که به راه ها دسترسی داشته باشد تا همیشه امکانات مورد نیاز گلخانه در دسترس باشند و هنگامیکه فراورده های گلخانه آماده‌ی عرضه به بازار شدند,به راحتی بتوان این کار را انجام داد.برای عرضه به صورت خرده فروشی قسمت مربوط به خدمات به مشتربان را جداگانه در نظر می گیرند.همچینن باید ورودی و پارکینگ جداگانه برای مشتریان در نظر گرفت.در هر صورت قرار دادن گلخانه نزدیک پارکینگ هایی که در شب ها روشن هستند,ممکن است تعداد گونه های گیاهان قابل پرورش در گلخانه را محدود کند.
توپوگرافی:توپوگرافی طبیعی هم برای انتخاب محل گلخانه مهم است.شیب زمین نباید از 5%بیشتر باشد؛شیب های بیشتر از این مقدار نیروی کار را هدر می دهد و روی حمل ونقل محصولات تأثیر می گذارد وبه طور کلی روی بازدهی نیروی کار اثر منفی دارد.از نوک تپه ها و پای سدها برای ساخت گلخانه استفاده استفاده نکنید.
بادشکن ها:وجود بادشکنی از درختان در نزدیکی گلخانه مان ازهدر رفت دما از سطح پوشش گلخانه در زمستان جلوگیری می کند.
نوشته ی آینده ی ما درباره ی پوشش گلخانه ها خواهد بود.